Voorjaarszon
Elk jaar ga ik met mijn familie een weekje zon pakken tijdens de krokusvakantie. Mijn zuster en zwager wonen op Tenerife in de winter en dan zoeken we elkaar natuurlijk op. Mijn zuster en zwager zijn bevriend met Masterchef Arjan Bruins die hier in een restaurant werkt en voor vele bodega’s heeft gewerkt. Hij heeft ook zelf restaurants hier gehad en heeft daarom de nodige contacten. Vorig jaar zijn we ook onder zijn leiding langs Bodegas gegaan. En zo zijn we, ik en mijn vrouw Rebecca, nu weer met Arjan en een vriend, de schotse Richard, die ook chef is, op pad. Dus woensdag 21 februari was het zover.

Wijngaarden op de Canarische eilanden.
Door de vochtige winden en hoogt, maakt het mogelijk om hier wijn te verbouwen. De bodem is vulkanisch en het unieke is dat hier geen druifluis is. Dus daarom zijn er hier zeer oude stokken van meer dan 150 jaar oud. Dit geeft zeer geconcentreerde wijnen. Er zijn 20 erkende inheemse druivenrassen en nog 20 die nog moeten worden erkend en er zijn 60 die mutaties of kruisingen van deze druivenrassen zijn. De belangrijkste witte druivenrassen zijn listán blanco, malvasia vulcánica en Vijagiero blanco en rood listan blanco, negramoll en vijagiero negro.
Totaal is er 6756 ha aan wijngaarden. Ook hier in Spanje hebben sinds kort het gelaagde kwaliteit systeem overgenomen zoals we dat in Frankrijk zien: gebied, dorp, wijngaard.
Tenerife
Tenerife heeft 3193 ha (47% van de productie) en de hoogste wijngaard van Europa op 1689 meter hoogte (deze heb ik in mei 2023 bezocht, zie het artikel bij Anne-Wies.nl) . Op Tenerife heb je de gevlochten wijnstokken om ook andere gewassen er onder te kunnen verbouwen (Cordon Trenzado). Een overvloed aan klimaten, bodems en valleien van subtropisch tot semi woestijnachtig.
DO Ycoden Daute Isora, DO La Orotava, DO Tacoronte Acentejo, DO Valle de Guimar, DO Abonnaar Zie ook het eerste artikel over de wijnen van Tenerife.
Belangrijkste witte druiven: Listan blanco, marmajuelo , malvasia aromatica.
Belangrijkste blauwe druiven: Listan negro, vijariego negro, baboso, tintilla.
De 6 appelaties (DO’s) van Tenerife
Elk Canarische eiland heeft zijn eigen DO en Tenerife, het grootste eiland, heeft er vijf. De zesde is een overkoepelende DO Isla Canarias die gebruikt wordt als de druiven bijvoorbeeld uit twee verschillende Tenerife DO’s komen. Een sleutel tot het succes van de wijnen van Tenerife zijn de verschillende inheemse variëteiten van niet-geënte wijnstokken die op het eiland groeien en die nergens anders in Spanje te vinden zijn. De druiven die het meest worden gebruikt om witte wijnen te produceren zijn listán blanco, malvasía, gual, albillo criollo, vijariego, moscatel, marmajuelo en verdello. Rosés en rode wijnen worden meestal gemaakt van de druiven listán negro, negramoll en tintilla.
Malvasía is de meest opvallende variëteit van witte druiven. De bes is zeer aromatisch en een van de oudste bekende variëteiten, die in het verleden werd gebruikt om de beroemde Canarische wijnen te maken die populair waren in Europa. De wijnen van Tenerife zijn van oudsher zoet, maar je kunt er tegenwoordig ook droge, halfdroge en soms zelfs tanninewijnen vinden. Deze aromatische, frisse smaak is een aanvulling op zowel kaas als zoete desserts. De malvasía-druif is voornamelijk wit, maar er zijn ook blauwe varianten.
Het druivenras Palomino, hier listán blanco genoemd, die zich iets anders heeft ontwikkeld dan die op het vaste land van Spanje, wordt veel gebruikt. Met oesters en gegrilde vis is het een heerlijke combinatie.
De donkere, middelgrote trossen van listán negro en het sterke karakter maken het tot een zeer klassieke variëteit, die unieke aromatische en fruitige wijnen voortbrengt. Naast de smaak is de negramoll-druif ook populair vanwege de fluwelen textuur. Maceratie met koolzuur wordt vaak toegepast om wijn van listan negro te maken wat dan fruitige, om jong te drinken wijnen geeft, maar sommige ondergaan traditionele gisting en kunnen op eikenhout worden gerijpt.
De wijnbouw van DO Valle de Orotava in Tenerife is zeer onderscheidend, met verschillende wijnstokken die in elkaar zijn gevlochten om lange 'touwen' te vormen, geleid op lage draden en op en neer groeien op de hellingen. Er is totaal 8000 hectare aan wijngaarden. Langs de noordkust strekken zich van west naar oost de appellations DO Ycoden-Daute-Isora,DO Valle de La Orotava en DO Tacoronte-Acentejano uit. Aan de zuidkant van de van 3715 meter hoge El Teide, waar het droger is, ligt de DO Abona, terwijl DO Valle de Güímar tussen laatstgenoemde DO en Tacoronte is ingeklemd.
De eerder genoemde Do Islas canarias is een nieuwe DO vanaf 2016 over alle eilanden gaat.
Klimaat
De afwisseling van subtropische warme anticyclonen bepaalt het unieke klimaat van Tenerife dat leidt tot stabiel weer. De topografie van het eiland duwt de luchtstromen omhoog die botsen met de bergwanden, waardoor zowel de stijging als de afkoeling van de lucht wordt veroorzaakt, wat resulteert in het fenomeen dat "zee van wolken" wordt genoemd. De zachte temperaturen zijn het belangrijkste kenmerk van het eilandklimaat, hoewel de temperatuur afneemt naarmate de hoogte stijgt.
De meeste regens vinden hun oorsprong in het noorden van het eiland, tussen 600 en 1.200 meter boven zeeniveau, waar horizontale regen valt als gevolg van de aanwezigheid van een zee van wolken. November tot februari is wanneer het regenseizoen piekt, in de bergtoppen verschijnt sneeuw in de herfst en winter.
De verschillende posities van de hellingen van het eiland ten opzichte van de passaatwinden, evenals de hellingen die van de rand van de zee tot meer dan 3.000 meter gaan. Dat alles leidt naar het landschap van de wijngaarden van Tenerife, geconditioneerd door een combinatie van lokale klimaten, wind, regen, bodemgesteldheid en expositie.
Klimaatverandering
Afgelopen tijd is er wel iets bijzonders aan de hand. De laatste 6 maanden (tot februari 2024) heeft het nauwelijks geregend en de gemiddelde temperatuur was deze periode ook 7! Graden hoger dan normaal. Daardoor gaan de lage wijngaarden al weer uitlopen. Al met al een zorgelijke ontwikkeling.
De oceaan temperatuur is nu al een tijd niet onder de 20 graden geweest waardoor 70% van de flora en fauna in oceaan is verdwenen.

Bodega Dominguez 4th generation.
Don Christobal, een van de eigenaren, ontvangt ons samen met Eva die hier al 13 jaar werkt. De wijnmakerij Domínguez Cuarta Generación werkt in de geest van de traditie van de eerste generatie Don José Domínguez Ramos, die aan het einde van de 19e eeuw al zijn wijnen maakte in Tacoronte (Tenerife). Ze maken alleen wijn van hun eigen 10 ha wijngaard. Er staan hier nu 74 jaar oude stokken van listan negro, ook staat er negramol, casilliano negra, listan blanco, albillio criolollo, babosso negro. Traditioneel aangeplant volgens de espallera methode.
Gabriel maakt hier de wijn (en soms help zijn vrouw Loretta ook mee) zie ook mijn vorige verhaal over de wijnen van de Canarische Eilanden.
Vandaag waait hier nu de Alissios uit het Noorden.
Er wordt apart per druivenras en plot gefermenteerd. 7-20 dagen 16-18 graden fermentatie. Witte druiven zijn afgelopen jaar verkocht .


Wijnen
Tacarinto-Acentejo Domínguez traditional 2020 negranole, listan negro, castillano negra en een beetje listan blanca, 6 maanden op barrique t/m 6 jaar oud, mix van Amerikaans, Frans en Hongaars eiken met lichte toasting, licht robijnrood, geurig rood fruit, aardbei, framboos, kersen. iets aards, iets vanille en toast, droog, veel smaak en wat kruidigheid en goede lengte en body, zachte tannine, mooie wijn, 8, 12 euro consumentenprijs.
Colleccíon 2018, 1 jaar op Franse Barrique, daarna 3 jaar op fles gerijpt van 1 plot, castillano negra en babosso negra, licht robijnrood, geurig kersenfruit, bramen, ook iets aards, peper, vanille en toast, droog en veel smaak ook iets laurier, veel warmende lengte, 13,5 % alcohol, goede body en zuur, zachte tannine, hele mooie wijn 8,5, 18 euro consumentenprijs.
Antolgía 2017 12 maanden Amerikaans en Frans eiken, 50% negramoll, 45% castillano negra en 5% babosso negro, geurig, wat muffige geuren, rood fruit en kruidigheid aardige wijn, 7.
Lunch
Na een traditionele lunch in het restaurant El Pole tegenover de Bodega, waar je je echt je buik rond kunt eten voor nog geen 15 euro per persoon inclusief wijn en koffie gingen we op weg naar Bodega Guayonge, helaas moest de eigenaar plotseling weg om vaten op te halen en daarom lassen we nog een bezoek in naar Casa del Vino.

Casa del Vino
Dit is waar vele wijnen van de Canarische eilanden kunnen worden geproefd en gekocht. Ook andere lokale producten zoals o.a. Honing kan hier worden geproefd en gekocht. Er is hier ook een klein wijnmuseumpje en er staat hier een indrukwekkende houten wijnpers.

Wijnen
Vera de la Fuente (DO Abona) 2022 van de gual druif. Iets geurig, rijpe appel, wat natte stenen, anijs, peer en meloen, droog, stevige zuren, alcohol(12%), stevige smaak zie eerder en aardig wat bitter goede body en lengte, aardige wijn, 7.
Los Loros. Listan blanco 2022 DO Valle de Güimar, goudgeel, wat geurig, vanille, rijp fruit; appel, limoen, honing en ananas, droog laag alcohol, goede body en stevige smaak, goede lengte, mooie wijn, 8.
Güeya Bodega la Vera DO Valle de Güimar, 2022, tempranillo, merlot, syrah, Listan negro, stevig geurig, kersen, vanille en wat aards, goede body, stevig zuur en lengte, mooie wijn, 8.
Flor de Chasna DO Abona 2022, 4 maanden barrique, 80% Listan negro en nog wat tempranillo en syrah, geurig, veel laurier, vanille, zwarte kersen en bramen, droog wel iets zwoel, stevige body, hoog alcohol (14%), veel smaak en lengte, hele mooie wijn, 8,5.

Project sentiterra
5 verschillende wijngaarden zitten in dit project, Raul Garcia Gonzalez is de wijnmaker, en de gastheer is Zacharias Salomon, wiens vader al wijn hier maakte. De oude vaten die werden gebruikt zijn nu van binnen rvs het hout en modereert nu de temperatuur.
Goede verzorging van de wijngaard; de natuur zijn werk laten doen en een goede bodembewerking. Met plantaardige bemesting.

De wijnen
El Medianero Los Realejas. Listan blanco 2022 (viticultura heroica) uit Santa Cruz, Los Realejas. Listan blanco 2022 13,5% alcohol, 1 jaar vat rijping met weinig toasting, wijngaard met het traning systeem; cordon trenzado, goudgeel, geur van vanille, rijpe gele appelen, ananas, perzik en honing, droog, veel smaak, volle body, goede zuren. veel lengte, zeer mooie wijn, 9.
Listan Nero vino de Raza 2021 veganistische wijn, de helft is vroeg geplukt en de andere helft rijp, eerst in beton en dan 8 maanden op vat en daarna 2 jaar flesrijping, geen sulfiet toegevoegd en een vegan wine, licht robijnrood, wat geurig, rode kersen, iets vanille en kruidig, stevig zuur en smaak, goede body, veel lengt, stevige tannine maar wel zacht, mooie wijn, 8.
Sinesio L’Omo Sapiens 2022, 6-8 maanden houtrijping, marmajuelo, veriejo blanco, listan blanco en forestera gomera, deep goudgeel, gefermenteerd met de schil, geurig, chirymoya vrucht, kandij, honing en een beetje thee, goede body, off dry, lichte tannine, geode lengte en zuur, mooie wijn, 8.
El Medianero, albillo criollolo 2021, met de schil gefermenteerd daarna in nieuwe Franse eiken vaten 8 maanden, donker goudgeel, noten, geurig honing rozijnen off dry, stevig zuur alcohol 12,6% , iets drogende tannine maar zacht, veel smaak en lengte hele mooie wijn, 8,5.
El Medianero listan negro 2021, 100% rijp 1 jaar op 1 jaar oud hout van Pingues, licht robijnrood, geurig, rijpe kersen, bramen, vanille en kruiden, droog, stevige zuren, goede body, hoog alcohol 13,7%, veel smaak en lengte, zachte goede tannine, hele mooie wijn, 8,5 .
Oleaje bodega 2021, listan negro, castilliana nerga en 5 % negramoll,
licht robijnrood, 13,5% alcohol, stevig geurig, vanille, kersen, bramen en kruiden, droog, stevige zuren, body en smaak, veel lengte, goede tannine hele mooie wijn, 8,5.

Tabares 4
De Belgische Antoon Ector ontmoette ik tijdens een wijnreis naar Tenerife in 2023. Hij bleek samen met Karina Birkenstock (D) in 2019 een bestaande wijngaard van 1ha te hebben overgenomen, en hebben die nu uitgebreid tot 7,5ha. Ze willen kleinschalig blijven om oog te houden op kwaliteit.
Dus leek het ons leuk om op de terugweg toch ook hier even langs te gaan.
Hun bodega Tabares4.eu wil absoluut kleinschalig blijven, met enkel autochtone variëteiten. Tabares4 produceert zo natuurlijk mogelijk, zowel in het veld als in de wijnkelder, met een maximum van 4.000 flessen per jaar en per hectare, met handmatige oogst en met een voorkeur voor een moderne ‘korte keten’.
We zitten hier wat meer op hoogte zodat de wintercyclus niet is aangetast. En nu zo tegen de avond is het hier al flink frisser. De wijngaarden van Tabares4 liggen allemaal aan de Noordzijde, in La Matanza de Acentejo, op 700m hoogte, in een “Belgische” klimaatzone, met veel regen in de winter-maanden maar ook met extreme warmte in de zomer. Gelukkig blijven ze daar gespaard van vorst en hagel.

De wijnen
Spumoso aardige bubbel
Vatmonster monster Listan blanco 2023, nog wat groenig, citroengeel, geurig, citroen, iets floraal, anijs en groene appel, droog, frisse zuren, goede body, stevige smaak, klein bittertje al best een aardige wijn 7,5.
Albillo Criollo 2023, vatmonster goudgeel, geurig, rijpe appel limoen, bloemen, droog, frisse zuur en smaak meer anijs in smaak, goede body, nu ook al een aardige wijn, 7.
Rosé, Domingo 2022, cariñoso, listan negro. Licht zalmroze, iets kruidig, aardbei, vleugje kersen eniets aards, droog, 13 % alcohol, goede body en smaak, wat rond, goede lengte, aardige wijn, 7.
Orianta 2022 albillo criollo en lístan blanco, licht goudgeel, medium(+) geur van anijs, lychee, limoen, druif, gele appel, meloen en sinaasappelbloesem, droog, hoog alcohol, stevige body en smaak en een klein bittertje friszuur, stevige lengte, mooie wijn 8.
Jammer, het werd al laat, geen rode meer geproefd, al met al springt de Orianta eruit.

Tot slot
Het Sentiterra sprong er echt uit, We hebben bijzondere wijnen geproefd van inheemse druivenrassen. Het is altijd weer fijn om wijngaarden te bezoeken en ik denk dat we volgend jaar ook weer een dagje wijngaarden gaan bezoeken.
Ed Carper, Weinakademiker, DipWSET, Registervinoloog en eigenaar van de Wijnschool Carper Vinum te Zaandam.
Meer weten? Kijk hier op de wijnwinkel van de cursussen en een tal van proeverijen tot en met wijn-spijs proeverijen.
Klik hier voor een overzicht van andere blogs.