fbpx

Champagne Terroirs. Kleine boeren of grote huizen?

Inleiding

Vrijdag 28 oktober is het Champagnedag. Twee onderwerpen die ik in deze blog wil combineren.  Ten eerste mijn Weinakademiker thesis die gaat over hoe je Champagne verkoop zou kunnen stimuleren onder wijndrinkend Nederland tot 35 jaar. Ten tweede afgelopen 10 oktober was er in het conservatoriumhotel te Amsterdam een aantal wat ‘kleinere’ Champagne producenten die hun Champagnes presenteerde en gaf Gert Crum een masterclass over Champagne. Naast de Masterclass van mister Champagne Gert Crum (die ik in dit kader al eerder heb geïnterviewd) baseer ik me op diverse interviews met mensen die in Nederland verkoop doen voor kleine huizen maar ook van Moët en Chandon, een Champagne producent (9,5 ha) die vooral aan de kelderdeur verkoopt, een enquête onder de doelgroep en artikelen over Champagne gerelateerde onderwerpen, informatie van Bureau Champagne over strategie en verkoopcijfers en cijfers van het CBS,

De producenten.

Er is rond de 34.000 ha wijngaard in de Champagne. Er zijn 15.000 wijngaardbezitters, het meeste wordt verkocht aan de 300 grote Champagnehuizen waarvan 120 stuks er echt toe doen: LVMH ( o a Moët, Krug, etc.) LVMH heeft zelf 1200 ha en ze kopen de druiven van de druiventelers van in totaal 4000 ha. Omdat het zo arbeidsintensief en tijdrovend is om Champagne te maken, verkopen de meeste producenten hun druiven aan de grote huizen. Er zijn nog vele Duitse namen. Duitsers die zelf mousserende wijn maakten trokken naar Reims om Champagne te maken. Er zijn kleine familiebedrijven die uit nood zijn geboren omdat ze hun druiven niet konden verkopen vooral in de jaren 30. En weer in de jaren 50 toen er ook een staking van druiveninkoop was. Zo zijn er ook coöperaties ontstaan.

Er zijn er nu 4000 zelfstandige bedrijven. Tot aan eind vorige eeuw werd 2/3 in Frankrijk gedronken nu nog maar minder dan de helft. Dus meer richting export en dus zij er kleine bedrijven gestopt. Anselme Selosse heeft een grote rol gespeeld in de export van Champagne. Soms wordt er een deel van de druiven verkocht om te overleven. Jacques Prichet zegt “de wijn moet het hoofd hebben van de plek waar hij is geboren en de darmen van degene die de wijn gemaakt heeft”. Champagne heeft slechts 1 appellation (uit de Jaren 1930). De grote huizen hadden daar belang bij (Bourgogne meer dan 400). Huisstijl is daarbij van belang. De huisstijl is daar helemaal in vermarkt. Minimum aantal stokken is 6.000 per hectare tot wel 12.000. Duurzaamheid is in opkomst. Er zijn 143 bedrijven hebben zich aangemeld om biologisch te gaan werken (25%). Louis Roederer is bijvoorbeeld bezig met de conversie naar BIO. Er is een tendens om meer voor de kleine producenten te kiezen. Helaasr zijn er ook kleine producenten die mindere kwaliteit Champagne produceren. De kleine bedrijven kunnen ook hun wijngaard laten zien. De grote druiveninkopers niet. De kwaliteit van Champagne is de laatste 50 jaar enorm gestegen. Enorme stijging van verkoop in NL (laatste 2 jaar 50 procent ) vooral dankzij COVID. Mensen zijn thuis duurdere wijnen gaan drinken. De grote huizen hebben enorme budgetten om hun merk op de kaart van de restaurants te krijgen zodat de kleinere worden weggedrukt.

Er zijn 320 verschillende cru’s. Er is best veel diversiteit. Champagne kan beter gedronken worden op 8-10 graden en drink het in een gewoon wit wijnglas. Tot zover de informatie van de Masterclass van Gert Crum.

De Champagne Markt in Nederland.

De Champagne die naar Nederland verscheept is in de periode 2019 en 2021 is met 50% gestegen. Dan heb je nog geen verkoopcijfers. Nederland is een handelsland, dus wat er binnenkomt wordt ook weer een deel van doorverkocht. Als je de cijfers van het CBS erbij haalt (hopende dat die betrouwbaar zijn ) zie je wel dat de tendens gelijk is. Wat ook nog meespeelt is dat velen (in mijn enquête 13%!) zelf zijn Champagne in Champagne koopt. Hoewel bij Moët en Chandon de cijfers wat lager waren, zie je daar toch ook een stijging, maar minder spectaculair. Dat komt ook door de sluiting van de nachtclubs waar Moët Ice normaal gesproken niet aan te slepen is. Met die check te hebben gedaan, zien we toch, en dat geldt ook voor de wat duurdere wijnen in het algemeen, dat gedurende de Covid periode er een enorme stijging van Champagne verkoop is te zien. Zonder Covid was dit nooit zo snel tot stand gekomen. Het is natuurlijk koffiedik kijken hoe dat zich doorzet in de huidige onzekere tijden. Overigens het is nog maar af te wachten of er aan de vraag kan worden voldaan. In 2019 was er een slechte oogst en in 2022 gelukkig een enorm goede oogst.

Wat wil de consument?

Er zijn zeker bij de jongere generatie (tot en met 35 jaar) de volgende tendensen te bespeuren:

  • Men heeft meer behoefte aan luxe, zie alleen maar al in de autobranche: tegenwoordig moet er airco, cruise control, stoelverwarming etc. etc. op zitten.
  • Men is geïnteresseerd in het verhaal achter de wijnmaker en hoe de wijn vanaf het werk in de wijngaard, het wijnmaken tot het bottelen aan toe. Hoe weten we dat? Dat blijkt uit de enquête resultaten, Pierre Bochet van Bochet-Lemoine, die zijn Champagne vooral vanaf de kelderdeur verkoopt, gaf aan dat juist jongeren daar veel vragen over stellen. Ook is daar al decenia lang onderzoek naar gedaan. In het artikel: ‘Visually communicating brand heritage on social media: champagne on Instagram’ van Joshua Butcher (VK) en Fabien Becot (Spanje) wordt benadrukt dat niet alleen mooie plaatjes van flessen belangrijk zijn maar het totale merk erfgoed, dus ook de historie (prestaties in het verleden) en de waarden waar het bedrijf voor staat moet worden gecommuniceerd.
  • De klimaatveranderingen zijn duidelijk zichtbaar; soms meer dan een maand eerder oogsten, meer extremen; hagel, nachtvorst etc. De jongere generatie, en dat blijkt uit de enquête en dat is waar Pierre veel vragen over krijgt heeft daar veel interesse voor.


Wat kan de consument?

Champagne is een complex product en als je dat alleen met nieuwjaar drinkt dan leer je het ook niet drinken, laat staan de verschillen proeven tussen de vele stijlen die er zijn. In Australië hebben ze een blindproeverij georganiseerd (Investigating Australian Consumers’ Perceptions of and Preferences for Different Styles of Sparkling Wine Using the Fine Wine Instrument Naomi Verdonk, Renate Ristic, Julie A. Culbert, Karma Pearce en Kerry L. Wilkinson). In zwarte glazen werd Champagne, mousserend wit met koolzuurinjectie, mousserend wit met charmat of tank methode, mousserend wit met transfer methode, mousserend wit met methode traditionelle, mousserend rood, mousserend rosé, mousserend muscat en tot slot Prosecco geproefd. De deelnemers kwamen vanuit alle lagen van de bevolking, hoog en laag opgeleid, gewone consumenten en wijnenthousiasten en alles er tussenin. De conclusie was dat de verschillende mousserende wijnen nauwelijks (Champagne nog 20%) werden herkend, m.u.v. de muskaat die kwam op 80%, rood mousserend werd ook nog 60% herkend. Ook de waardering van de wijnen die ze van te voren hadden opgegeven kwam ook niet overeen met de werkelijkheid. Wat zegt dat nu?

Hoe nu verder met de consument?

Champagne is op zich een enorm sterk merk met uitstraling van luxe. Zeker in de nachtclubs wil je daar graag mee worden gezien. Champagne is zo een sterk merk dat de Ferrari Trento DOC die bij de formule 1 wordt gebruikt vaak als Champagne wordt gezien. Met koppen als ‘De Champagne staat al koud voor Max’ met een foto van een grote fles Trento DOC Ferrari.

Moët Ice is wat dat betreft de topper en is omdat hij ook wat zoeter is ook toegankelijker. Zeg maar eigenlijk een instapper. Maar je herkent wel de smaak van gistonen er in, die zo kenmerkend zijn voor Champagne. In het interview dat ik had met Ivo en Niek van Bubbels en Bruis had,  vertelde ze mij dat ze de klanten Champagne laten proeven met verschillende stijlen en ook van de diverse huizen. Met als gevolg dat de klanten Champagne leren drinken en de verschillen gaan herkennen. Ze gaan ook vaker Champagne drinken en het zelf herkennen. Op die manier beweeg je weg van de gewoonte alleen maar Champagne drinken met oud en nieuw en als er een bruiloft is. Champagne is een te mooi product om zo maar even weg te drinken. Dus ga naar die proeverijen als consument en leer Champagne drinken. Leer het verschil tussen een gewone Champagne, een reserve, een millésime, Champagne met enorm lange rijping, Champagne met houtrijping in de stille wijn en ga zo maar door. Het zou ook goed zijn als dit regelmatig wordt georganiseeerd.

 En nu de hamvraag kleine boeren of grote huizen?

Als je als kleine boer zelf je Champagne maakt, is het makkelijker om het hele verhaal te vertellen van begin tot eind. Je bent namelijk volledig in controle over je processen. Dat spreekt aan en tijdens de proeverij van 10 oktober was is ik ook onder de indruk van de kwaliteit van sommige Champagnehuizen. Zoals van F. Bergeronneau Marion, zeker die van 2009, René Jolly met name de Editio, Jacques Picard, o.a. de 2012 Les Benis. Verder waren de Champagnes van Lucien Roguet over de breedte goede Champagnes. De grote huizen zijn ook zeker in staat mooie Champagnes te maken, maar als je je druiven inkoopt is het verhaal niet compleet. Ik denk dat het aan te raden is om meer samen te werken met de druiventelers. Dat is natuurlijk best lastig als er vele wijngaarden zijn waar je je druiven van betrekt. De gemiddelde oppervlakte is even ruim 2 ha. Maar het is ook in belang van de druivenproducenten om samen op te trekken. Commitee Champagne die de belangen van alle handelaren en producenten vertegenwoordigd is actief bezig om de CO2 footprint te verlagen en stimuleert om duurzaam te werken. Dat is in ieder geval een belangrijke plus. Ik zou de grote huizen aanraden om meer aandacht te besteden aan het totale verhaal en meer proeverijen te organiseren om de mensen van feestdrinker naar Champagnegenieter te brengen. En laten we eerlijk zijn, het is prima dat dit naast elkaar bestaat, de grote huizen en de kleinere huizen. Dat geeft ook diversiteit en soms kan je ook pareltjes vinden tegen betaalbare prijzen.

Ed Carper, Weinakademiker, DipWSET, Registervinoloog en eigenaar van de Wijnschool Carper Vinum te Zaandam.

Meer weten over wijn? Kijk hier op de wijnwinkel van de cursussen en evenementen.

Klik hier voor een overzicht van andere blogs (Ook deel 1, 2, 3, 4 en 5 Hoe wordt ik Weinakademiker) .

Aanmelden voor de wijntips

Klik hier om het gratis e-book “Zin en onzin over wijn in 25 stellingen”. te downloaden en je daarmee aan te melden voor  voor de wijntips. Zo blijf je op de hoogte van nieuwe blogs en de planning van wijn-cursussen en -proeverijen.

2 gedachten aan “Champagne Terroirs. Kleine boeren of grote huizen?”

  1. Tijd voor een workshop Champagne, Ed! Graag met oesters erbij, dan heb ik nog wel wat collega’s die ook mee willen.

Reacties zijn gesloten.